Του Παύλου Ξανθούλη
Την περασμένη Τρίτη, η πλειοψηφία των κρατών-μελών της Ε.Ε. τοποθετήθηκε υπέρ της αναθεώρησης της Συμφωνίας Σύνδεσης Ε.Ε.-Ισραήλ, υπό το φως της τραγικής κατάστασης στην οποία έχουν περιέλθει Γάζα και Παλαιστίνιοι. Εν μέσω της κλιμάκωσης των ισραηλινών επιθέσεων, αλλά και των συνθηκών αποκλεισμού που επέβαλε η κυβέρνηση Νετανιάχου. Την ίδια μέρα, ο ΟΗΕ εξέπεμπε σήμα κινδύνου, προειδοποιώντας για τον κίνδυνο να χάσουν τη ζωή τους 14 χιλιάδες παιδιά, λόγω λιμοκτονίας, καθώς η Γάζα ήταν για 11 εβδομάδες αποκλεισμένη και το Ισραήλ είχε μέχρι τότε, αφήσει μόλις πέντε φορτηγά να περάσουν για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας, κάτι που σύμφωνα με την Κάγια Κάλας ήταν «σταγόνα στον ωκεανό. Η κατάσταση στη Γάζα είναι καταστροφική», πρόσθεσε η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, όπου τέθηκε πρόταση της Ολλανδίας για αναθεώρηση της Συμφωνίας Σύνδεσης Ε.Ε.-Ισραήλ. Η Ολλανδία, δεδομένη σύμμαχος του Ισραήλ, δεν δίστασε να στείλει επιστολή διά του ΥΠΕΞ Caspar Veldkamp, η οποία αναφέρει μεταξύ άλλων, ότι «η μη τήρηση του διεθνούς δικαίου κινδυνεύει να παραβιάσει το άρθρο 2 της Συμφωνίας Σύνδεσης μεταξύ Ισραήλ και Ε.Ε.». Παράλληλα, ο ΥΠΕΞ της Ολλανδίας αμφισβήτησε το σύστημα διανομής της ανθρωπιστικής βοήθειας του Ισραήλ, υποστηρίζοντας ότι «δεν φαίνεται να είναι συμβατό με τις ανθρωπιστικές αρχές».
Κατά συνέπεια, η Ολλανδία ζήτησε αναθεώρηση της Συμφωνίας Σύνδεσης, που συνομολογήθηκε το 2000, προς ενίσχυση των πολιτικών δεσμών και του εμπορίου μεταξύ Ε.Ε.-Ισραήλ. Επί της ολλανδικής πρότασης τοποθετήθηκαν θετικά 17 κράτη-μέλη, αναγνωρίζοντας ότι η Ε.Ε. δεν μπορεί να σφυρίζει αδιάφορα, μπροστά στα όσα διαδραματίζονται στη Γάζα: Βέλγιο, Φινλανδία, Γαλλία, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο, Πορτογαλία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία, Αυστρία, Δανία, Εσθονία, Μάλτα, Πολωνία, Ρουμανία και Σλοβακία. Αποχή τήρησε η Λετονία. Και εναντίον της πρότασης της Ολλανδίας, τοποθετήθηκαν οι 9 λοιπές χώρες της Ε.Ε., περιλαμβανομένης και της Κυπριακής Δημοκρατίας, θεωρώντας προφανώς ότι η στάση που τηρεί το Ισραήλ στη Γάζα δεν είναι τέτοια ώστε να ευαισθητοποιηθούμε. Όχι μόνο ως κράτος, θύμα εισβολής και κατοχής, αλλά ούτε και ως άνθρωποι. Στην τοποθέτησή του, ο ΥΠΕΞ Κωνσταντίνος Κόμπος τάχθηκε υπέρ της διατήρησης της Συμφωνίας Σύνδεσης Ε.Ε.-Ισραήλ και εναντίον της πρότασης της Ολλανδίας. Αν και ψηφοφορία με τη στενή έννοια του όρου δεν έγινε, οι τοποθετήσεις των κρατών-μελών, υπέρ ή κατά καταμετρήθηκαν και έτσι η Κάγια Κάλας κατέληξε στο αποτέλεσμα: 17 υπέρ, 1 αποχή και 9 εναντίον (περιλαμβανομένης και της Κύπρου), κάτι που λίγο αργότερα διέρρευσε και σε ευρωπαϊκά ΜΜΕ, χωρίς να αμφισβητείται από κανένα.
Όλα αυτά έλαβαν χώρα υπό το φως του πρόσφατου καταδικαστικού ψηφίσματος του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ΟΗΕ, που χαρακτήρισε το Ισραήλ «κατοχική δύναμη», επικρίνοντας εντονότατα τη «χρήση της πείνας αμάχων» ως μεθόδου πολέμου στη Γάζα και εκφράζοντας σοβαρή ανησυχία για δηλώσεις Ισραηλινών αξιωματούχων που παραπέμπουν σε υποκίνηση γενοκτονίας. Κι ενώ η Βρετανία, σύμμαχος του Νετανιάχου, πάγωνε τις συζητήσεις με το Ισραήλ για συμφωνία ελευθέρου εμπορίου. Αντιλαμβανόμενη προφανώς τη διαφορά μεταξύ της παροχής γενικής πολιτικής στήριξης προς το Ισραήλ και του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που υπαγορεύουν άμεση λήψη μέτρων για αναστροφή της κατάστασης στην οποία περιήλθαν Γάζα και Παλαιστίνιοι, λόγω της δράσης Νετανιάχου. Διαφορά, η οποία αν και ευδιάκριτη, δεν φαίνεται να γίνεται αντιληπτή από τον πρόεδρο Χριστοδουλίδη και το ΥΠΕΞ, που έκριναν ως ενδεδειγμένο να τοποθετηθούν αρνητικά επί της ολλανδικής πρότασης. Παρακάμπτοντας και έκθεση του «Integrated Food Security Phase Classification», που στηρίζεται από τον ΟΗΕ και διαπίστωσε ότι πέραν του 93% του πληθυσμού στη Γάζα, βρίσκεται αντιμέτωπο με επισιτιστική κρίση. Η εξωτερική πολιτική είθισται να ασκείται στη βάση των συμφερόντων της κυβέρνησης, αλλά με συνυπολογισμό τόσο του διεθνούς δικαίου, όσο και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βασικών εννοιών ηθικής. Στην προκειμένη περίπτωση, ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης και το ΥΠΕΞ δεν τήρησαν καν τα προσχήματα και έδειξαν ότι στον βωμό του στενού συμφέροντος, όπως οι ίδιοι το αντιλαμβάνονται, δεν διστάζουν να συμβιβάσουν το επίπεδο ανθρωπιάς που εκπέμπει η Κύπρος, ως χώρα. Η λέξη ντροπή είναι λίγη για να κρίνει το αποτέλεσμα των χειρισμών τους.
Σημ.: Πληροφορίες της «Κ» καταδεικνύουν ότι η τοποθέτηση της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη, υπέρ της διατήρησης της Συμφωνίας Σύνδεσης Ε.Ε.-Ισραήλ και κατά της ολλανδικής πρότασης, αφορούσε στην ουσία και όχι σε «διαδικαστικούς λόγους» που επικαλέστηκε ο ΥΠΕΞ για να δικαιολογήσει εκ των υστέρων τη στάση του.
[email protected]
