Γιατί εξωσυστημικός;

«Δεν θα γίνουμε μέρος του πολιτικού συστήματος», δήλωσε ο κ. Μιχαηλίδης στο πλαίσιο της εξαγγελίας του κινήματος «Άλμα», προσθέτοντας πως «είμαστε και θα παραμείνουμε εξωσυστημικοί». Ωραία θα μου πείτε και ποιο είναι το μεμπτό; Τίποτα μεμπτό, άξιο όμως προβληματισμού κυρίως σε ό,τι αφορά τη χρήση του όρου «σύστημα» και των συνθετικών που επιλέγονται για να δηλωθεί η αντίθεση προς αυτό. Υποθέτω πως δεν είναι καθόλου τυχαίο που ο κ. Μιχαηλίδης επέλεξε τη λέξη «εξω-συστημικός» και όχι «αντι-συστημικός» δεδομένου ότι η δεύτερη έχει υποστεί τόση κατάχρηση ώστε πλέον να μη σημαίνει τίποτα, παρότι μοιράζεται απλόχερα δεξιά και αριστερά. Άρα, ο κ. Μιχαηλίδης μελετημένα προφανώς επιλέγει τη λέξη «εξω-συστημικός», ώστε να διαφοροποιηθεί από την τάση της εποχής και κυρίως από όλους όσους προηγήθηκαν λανσάροντας εαυτούς ως αντισυστημικούς, βλέπε Φειδία, ΕΛΑΜ μέχρι και νυν Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αφαιρώντας ποικιλοτρόπως και την τελευταία σταγόνα από το εννοιολογικό περιεχόμενο της λέξης.

Η δυσπιστία, ωστόσο, του σκεπτόμενου πολίτη ως προς τη χρήση αυτών των όρων-πολυεργαλείων και δη όταν προτάσσονται ως στοιχεία ταυτότητας ενός νέου πολιτικού κινήματος που προσδοκά να «αλλάξει την Κύπρο», απαλλάσσοντάς την από τη διαφθορά, παραμένει εύλογη, διότι αναπόφευκτα γεννά περαιτέρω ερωτήματα. Ένα από αυτά είναι το γιατί πρέπει κανείς να δηλώσει ενάντια στο σύστημα για να πείσει ότι προτίθεται να το αλλάξει ώστε αυτό να λειτουργεί όπως πρέπει, να λειτουργεί ένα αξιοκρατικό σύστημα χρηστής διοίκησης; Η εξυγίανσή του από τη μακροχρόνια στρέβλωση την οποία έχει υποστεί και η οποία αναμφισβήτητα «αποτελεί τροχοπέδη για την πρόοδο της χώρας μας» θα το μετατρέψουν σε κάτι άλλο από σύστημα; Και η «ριζική αναθέσμιση της χώρας με σκοπό τη δημιουργία μιας οικονομικά ευημερούσας δίκαιης και αξιοπρεπούς κοινωνίας» δεν θα βασίζεται σε θεσμούς και κανόνες ενός νέου συστήματος; Άρα προς τι αυτή η προβεβλημένη ανάγκη όποιου προσδοκά στην «επανεκκίνηση της χώρας» να δηλώνει απέναντι στο σύστημα; Γιατί δεν δηλώνει απλώς ενάντια στη διαφθορά και στη σαθρότητα της κρατικής μηχανής; Γιατί πρέπει να προταχθεί το «εξωσυστημικό», το οποίο είναι μάλιστα τόσο φασματικό και απροσδιόριστο όπως το ίδιο το σύστημα εναντίον του οποίου μάχεται;

Και πόσο εξωσυστημικός μπορεί να είναι κάποιος που μέχρι πρότινος αποτελούσε μέρος του «συστήματος» έστω κι αν κατάγγελλε τα κακώς έχοντα που αυτό έχει; Δηλαδή, όποιος καταγγέλλει τα κακώς έχοντα του συστήματος, φεύγοντας από αυτό μπορεί να αυτοχαρακτηριστεί από τη μια μέρα στην άλλη ως εξωσυστημικός; Πόσο αυθαίρετες και ως τέτοιες επικίνδυνα συγχυστικές μπορεί να είναι τέτοιες «μετατοπίσεις»; Και τι σημαίνει «δεν θα γίνουμε μέρος του πολιτικού συστήματος», όταν η προσδοκία αυτού του πολιτικού κινήματος είναι να ενταχθεί στο πολιτικό σύστημα προκειμένου να το αλλάξει; Και υπό αυτή την έννοια, τι ακριβώς μπορεί να σημαίνει το «θα παραμείνουμε εξωσυστημικοί» δεδομένου πως για να πετύχεις την αλλαγή του συστήματος πρέπει να μπεις μέσα σ’ αυτό; Δεν αμφισβητώ τις προθέσεις του κ. Μιχαηλίδη και όσων τον στηρίζουν στη δημιουργία του «Άλμα», ούτε και τη χρησιμότητα της εμφάνισης αυτού του κινήματος, αντιθέτως θεωρώ πως ενδεχομένως να ταρακουνήσει τα λιμνάζοντα νερά ώστε να υπάρξει μια μετακίνηση από το ασφυκτικά φωτογενές πολιτικό τέλμα που περιφέρεται γύρω μας.

Εκείνο το οποίο βρίσκω ενοχλητικό είναι την επαναλαμβανόμενη προσφυγή σε έναν απροσδιορίστου σχήματος εξωσυστημισμό προκειμένου να υπογραμμιστεί η «καθαρότητα» και η «αξιοπιστία» αυτού που τον επικαλείται, ενώ στην πραγματικότητα εκείνο το οποίο πετυχαίνει είναι να συμβάλλει στην εννοιολογική, ιδεολογική και αξιακή θολούρα της εποχής. Με άλλα λόγια, θεωρώ πως θα ήταν πιο ευθύβολο εκ μέρους του κ. Μιχαηλίδη να παραμείνει στις υποδείξεις των παθογενειών του συστήματος και στην πρόθεσή του να τις καταπολεμήσει, παρά να αυτοχαρακτηρίζεται «εξωσυστημικός» και δη σε μια εποχή που, όπως γράφει ο αρθρογράφος της Lifo κ. Σεβαστάκης, «το σύστημα και το αντισύστημα κλείνουν το μάτι και συχνά παρασιτούν το ένα στο άλλο». 

[email protected]